---

بررسی عوامل استرس‌زا در پروسه تویینگ پاراگلایدر برای خلبانان

پرواز با پاراگلایدر، به ویژه در فرآیند تویینگ (کشش)، تجربه‌ای هیجان‌انگیز اما در عین حال نیازمند آمادگی کامل جسمی و روانی است. استرس، اضطراب و عدم تمرکز می‌توانند منجر به تصمیم‌گیری‌های نادرست و حوادث شوند. در تویینگ، به دلیل وابستگی به یک سیستم مکانیکی و یک اپراتور خارجی، خلبان ممکن است با عوامل استرس‌زای خاصی روبرو شود که در پرواز آزاد کمتر تجربه می‌کند.

در ادامه، به بررسی عوامل اصلی که می‌توانند سطح استرس خلبان را در پروسه تویینگ افزایش دهند، می‌پردازیم:

۱. نیاز به هماهنگی و لانچ در لحظه خاص

تفاوت با تجربه پرواز آزاد: در پرواز آزاد (کوه یا تپه)، خلبان معمولاً کنترل کامل زمان تیک‌آف را در دست دارد و می‌تواند در لحظه‌ای که احساس آمادگی کامل می‌کند و شرایط باد مناسب است، اقدام کند. اما در تویینگ، خلبان باید با اپراتور وینچ هماهنگ باشد و به فرمان او (که اغلب از طریق رادیو یا سیگنال‌های بصری داده می‌شود) در یک لحظه مشخص شروع به دویدن کند. این وابستگی به یک عامل خارجی و نیاز به واکنش دقیق و به‌موقع در یک "لحظه خاص" می‌تواند استرس‌زا باشد. خلبان ممکن است نگران باشد که نتواند به موقع و با هماهنگی کامل واکنش نشان دهد، یا اینکه فرمان اپراتور در لحظه‌ای داده شود که او کاملاً آماده نیست. این فشار برای "عملکرد در لحظه" می‌تواند سطح اضطراب را بالا ببرد.

۲. تأثیر تیک‌آف‌های ناموفق سایر خلبانان

فشار روانی جمعی: وقتی یک خلبان دیگر در سیستم تویینگ تیک‌آف ناموفقی دارد، این اتفاق می‌تواند بر روحیه و آرامش خلبانان منتظر تأثیر منفی بگذارد. دیدن اشتباهات یا مشکلات دیگران، حتی اگر به دلیل خطای خودشان باشد، می‌تواند باعث شود خلبانان منتظر نسبت به توانایی‌های خود یا ایمنی سیستم تردید کنند. این نگرانی‌ها می‌توانند منجر به افزایش سطح اضطراب، کاهش تمرکز و حتی ایجاد "ترس از شکست" در خلبانان بعدی شوند، که خود می‌تواند احتمال خطا را بالا ببرد. نظم، هماهنگی و حفظ آرامش در عملیات تأثیر زیادی در سطح استرس و عملکرد خلبانان برای وارد شدن به سیستم تویینگ دارد.

۳. تغییر زاویه بال، ارتعاشات و اصوات منتقل شده از لاین

مغایرت با "احساس پرواز آزاد": در پرواز آزاد، خلبان به طور عمودی زیر بال قرار دارد و نیروی جاذبه مستقیماً به سمت پایین است. اما در تویینگ، به دلیل نیروی کشش افقی، زاویه‌ای بین خلبان و بال ایجاد می‌شود و خلبان احساس می‌کند که "به سمت جلو کشیده می‌شود" و نه فقط به سمت بالا. این تغییر در "احساس" و "وضعیت بدنی" می‌تواند برای خلبانانی که به پرواز آزاد عادت دارند، غیرمنتظره و استرس‌زا باشد و لازم است این وضعیت برای خلبان توصیف شود.

انتقال ارتعاشات و اصوات: ارتعاشات و صداهایی که از دستگاه‌های وینچ (مخصوصاً هیدرولیک یا مکانیکی) تولید می‌شوند، می‌توانند از طریق کابل به هارنس و در نتیجه به خلبان منتقل شوند. این صداها و ارتعاشات غیرعادی (که در پرواز آزاد وجود ندارند) می‌توانند به عنوان نشانه‌ای از "مشکل" یا "خطر" توسط مغز خلبان تفسیر شوند و سطح استرس او را بالا ببرند، حتی اگر کاملاً طبیعی باشند.

### ۴. احساس متفاوت روی فرامین و واکنش بال در برابر اینرسی حرکتی در محور عرضی

تغییر در پاسخ‌دهی بال: فرامین (ترمزها) در فرآیند تویینگ کمی کندتر و با تأخیر بیشتری عمل می‌کنند و بر خلاف انتظار باید با فشار کمتری نسبت به پرواز آزاد به کار گرفته شوند. این "تأخیر در پاسخ" می‌تواند برای خلبانانی که به واکنش سریع بال در پرواز آزاد عادت دارند، گیج‌کننده و استرس‌زا باشد.

حرکات پاندولی (Pendulum Movements): حرکات پاندولی زیر بال که بر اثر کم و زیاد شدن فشار کشش، امری رایج در سیستم تویینگ است، برای برخی خلبانان بسیار غیرمتعارف و استرس‌زا می‌باشد، زیرا حس از دست دادن کنترل را القا می‌کند.

### ۵. متصل بودن به ابزاری قوی که به دست فرد دیگری کنترل می‌شود

از دست دادن استقلال عمل: این یکی از بزرگترین عوامل استرس‌زا است. استقلال عمل خلبان تا حد بسیار زیادی مختل شده و به دست فرد دیگری (اپراتور وینچ) کنترل می‌شود. استفاده از نیروی قدرتمند خودرو برای کشش و اتصال یک طناب مستحکم ممکن است عامل بالارفتن سطح استرس در خلبان گردد. این "واگذاری کنترل" می‌تواند برای خلبانانی که به استقلال عادت دارند، بسیار چالش‌برانگیز باشد و احساس آسیب‌پذیری را افزایش دهد.

### ۶. نگرانی از عدم توفیق در جداسازی لاین یا عملکرد ریلیز

ترس از "گیر افتادن": یکی از بزرگترین نگرانی‌ها در تویینگ، ناتوانی در رهاسازی کابل در زمان مناسب یا در مواقع اضطراری است. این ترس از "متصل ماندن ناخواسته" به یک نیروی کشنده می‌تواند بسیار استرس‌زا باشد. چنانچه ساختار ریلیز و موارد فرود اضطراری به درستی در مرحله توجیه خلبان توصیف شود، تأثیر قابل توجه‌ای در کاهش سطح استرس و بالا بردن ضریب ایمنی خواهد داشت. خلبان باید به سیستم ریلیز خود اعتماد کامل داشته باشد و بداند که در هر شرایطی می‌تواند از آن جدا شود.

### ۷. عدم اطمینان از عملکرد تجهیزات

آیا سیستم‌ها کار می‌کنند؟ نگرانی در مورد عملکرد صحیح اجزای وینچ (مانند کشش ثابت و سیستم رهاسازی اضطراری آن) و همچنین ترس از پاره شدن کابل یا گره خوردن آن در حین کشش، می‌تواند استرس قابل توجهی را به خلبان وارد کند. خلبان دائماً در ذهن خود این سوال را مرور می‌کند: "آیا سیستم ریلیز هارنس من به درستی کار خواهد کرد؟ آیا به راحتی قابل دسترسی است؟" این عدم اطمینان بنیادی به تجهیزات حیاتی، منبع اصلی اضطراب است.

### ۸. ارتباطات نامشخص یا ناکافی

مشکل در دریافت پیام: مشکلات رادیویی (نویز، قطع و وصل شدن، یا خالی شدن باتری) می‌تواند باعث از دست دادن ارتباط حیاتی با اپراتور وینچ شود. دریافت فرمان‌های مبهم، متناقض یا دیرهنگام از اپراتور وینچ می‌تواند بسیار گیج‌کننده و استرس‌زا باشد و باعث تردید خلبان در مراحل حساس شود. همچنین، در برخی شرایط (مثلاً در گرگ و میش) که دید محدود است، نبود ارتباط بصری می‌تواند چالش‌برانگیزتر باشد.

### ۹. شرایط آب و هوایی ناپایدار یا نامنظم

غیرقابل پیش‌بینی بودن طبیعت: بادهای متغیر (تغییر ناگهانی جهت یا سرعت) در طول تیک‌آف یا صعود می‌تواند بال را ناپایدار کند و استرس زیادی به خلبان وارد کند. وجود توربولانس در منطقه تیک‌آف یا در مسیر کشش می‌تواند باعث فروپاشی‌های جزئی یا کامل بال شود که بسیار استرس‌زا است. حتی ورود ناگهانی به یک ترمال قوی در ارتفاع پایین در حین کشش می‌تواند باعث شوک و نوسان بال شود. این شرایط جوی غیرقابل پیش‌بینی، نیاز به هوشیاری و واکنش سریع از سوی خلبان دارد.

### ۱۰. مشکلات در کنترل بال و هارنس

چالش‌های فنی اولیه: اگر بال به درستی بالا نیاید (**Poor Inflation**) و خلبان درگیر کنترل آن در روی زمین باشد، استرس زیادی برای شروع کشش ایجاد می‌شود. ناتوانی در نشستن صحیح و به موقع در هارنس پس از تیک‌آف نیز می‌تواند باعث از دست دادن کنترل و استرس شود. در تویینگ هوایی (**Aerotow**)، اگر خلبان پاراگلایدر نتواند موقعیت صحیح را پشت هواپیمای کشنده حفظ کند، وارد وضعیت لاک‌آوت (Lockout) می‌شود که بسیار خطرناک و استرس‌زا است.

### ۱۱. فشار زمانی و اجتماعی

عجله و انتظارات: گاهی اوقات، عجله برای تیک‌آف (مثلاً به دلیل تغییر آب و هوا یا تعداد زیاد خلبانان منتظر) می‌تواند باعث نادیده گرفتن مراحل مهم و افزایش استرس شود. همچنین، فشار برای انجام یک تیک‌آف بی‌عیب و نقص، مخصوصاً در حضور مربی یا تماشاگران، می‌تواند اضطراب‌آور باشد و بر عملکرد خلبان تأثیر منفی بگذارد.

### ۱۲. عدم اعتماد به اپراتور وینچ یا مربی

پایه و اساس ایمنی: اگر خلبان به مهارت یا قضاوت اپراتور وینچ یا مربی خود اعتماد کامل نداشته باشد، این عدم اعتماد می‌تواند سطح استرس او را به شدت افزایش دهد. اعتماد متقابل بین خلبان و اپراتور، ستون اصلی یک عملیات تویینگ ایمن و آرام است.

### ۱۳. فراموشی تکنیک فوروارد توسط خلبانان حرفه‌ای

نیاز به بازآموزی مهارت پایه: در صد بالایی از تیک‌آف در عملیات تویینگ در شرایط فوروارد لانچ انجام می‌گیرد. خلبانان حرفه‌ای ممکن است مدت زیادی از این تکنیک دور مانده و آن را فراموش کرده باشند، زیرا در پرواز آزاد عمدتاً از ریورس لانچ استفاده می‌کنند. اپراتور باید این وضعیت را در نظر داشته باشد و این فرصت را برای بازآوری تکنیک فوروارد برای خلبان فراهم کند. عدم تسلط بر این تکنیک می‌تواند به شدت استرس‌زا باشد.

---

اهمیت استراحت اپراتور:

برای عملکرد بهتر و دوری از عواقب ناشی از خستگی، توصیه می‌گردد پس از هر ۱۵ بار عملیات تویینگ، اپراتور به مدت ۳۰ دقیقه استراحت نماید. این اقدام به حفظ هوشیاری و توانایی تصمیم‌گیری اپراتور کمک شایانی کرده و در نهایت به افزایش ضریب ایمنی کل عملیات تویینگ منجر می‌شود.

--.